پاسخ عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت دانه ارقام گلرنگ به تنش کم‌آبی و پرایمینگ بذر

به­ منظور بررسی پاسخ عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت دانه ارقام گلرنگ به تنش کم‌آبی و پرایمینگ بذر با اسید سالیسیلیک آزمایشی به­ صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال (95-1394) در مرکز تحقیقات کشاورزی شاهرود انجام شد. کرت اصلی شامل آبیاری در سه سطح بر اساس میزان تبخیر از تشتک تبخیرکلاس A شامل: عدم تنش کم آبی (60 میلی‌متر تبخیر)، تنش کم‌آبی ملایم (120 میلی‌متر تبخیر) و تنش کم‌آبی شدید (180 میلی‌متر تبخیر) و کرت فرعی ترکیبی از دو فاکتور ارقام گلرنگ (گلدشت، سینا و صفه) و پرایمینگ بذر (بذور تیمارشده با اسید‌سالیسیلیک و بذور تیمار نشده) بود. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که تنش کم‌آبی باعث کاهش معنی دار صفات مورد بررسی ارقام گلرنگ در مقایسه با عدم تنش کم‌آبی شد، به­ طوری­که تنش شدید کم‌آبی باعث کاهش ارتفاع بوته (15 درصد)، عملکرد دانه (29 درصد)، تعداد طبق در بوته (21 درصد)، تعداد دانه در طبق (22 درصد)، وزن طبق (17 درصد)، درصد مغز دانه (5 درصد)، درصد روغن دانه (4 درصد)، عملکرد روغن (36 درصد) و کلروفیل کل (32 درصد) و افزایش درصد پروتئین دانه (4 درصد) و میزان کاروتنوئید (17 درصد) نسبت به شرایط عدم تنش شد. نتایج تجزیه مرکب بیان‌گر بهبود صفات مورد بررسی در تیمار پرایمینگ نسبت به بذور شاهد در هر دو شرایط تنش و عدم تنش کم‌آبی بود. برهم­کنش سال با آبیاری و رقم اثر معنی‌داری بر عملکرد دانه و عملکرد روغن داشت، به ­طوری­که بیش­ترین عملکرد دانه از رقم گلدشت و بیش­ترین عملکرد روغن از رقم صفه در شرایط عدم تنش به­ دست آمد.